Nadanie Laboratorium EMC imienia prof. Włodzimierza Kality
Uroczystość nadania Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej imienia prof. dr. hab. inż. dr. h.c. Włodzimierza Kality odbyła się w ramach obchodów 60-lecia Wydziału Elektrotechniki i Informatyki. Nadanie Jego imienia tej jednostce jest nie tylko wyrazem wdzięczności, ale również symbolem trwałości wartości, które profesor Włodzimierz Kalita wniósł do społeczności akademickiej – odwagi myślenia, odpowiedzialności za rozwój nauki i niezmiennej pasji tworzenia.
O wydarzeniu
Uroczystość poprowadzili: rektor Politechniki Rzeszowskiej prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik, który objął patronatem to wydarzenie, dziekan Wydziału Elektrotechniki i Informatyki dr hab. inż. Roman Zajdel, prof. PRz oraz kierownik Zakładu Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych dr hab. inż. Piotr Jankowski-Mihułowicz, prof. PRz. Gośćmi honorowymi byli członkowie rodziny profesora Włodzimierza Kality – małżonka Zofia Kalita oraz wnuk Dominik Hajduk. Uroczystość zaszczycili swoją obecnością m. in.: prorektor ds. nauki dr hab. inż. Lesław Gniewek, prof. PRz, rektor PRz w kadencji 2005-2008, 2008-2012 prof. dr hab. inż. Andrzej Sobkowiak, goście z Politechniki Lwowskiej prof. Orest Ivakhiv i prof. Nataliya Hots, kierownik Katedry Podstaw Elektroniki prof. dr hab. inż. Andrzej Kolek wraz ze współpracownikami, kierownik Katedry Elektrotechniki i Podstaw Informatyki dr hab. inż. Grzegorz Masłowski, prof. PRz ze współpracownikami, dr hab. inż. Marian Wysocki, prof. PRz z kolegami z Katedry Informatyki i Automatyki, prezes Rzeszowskiego Oddziału Stowarzyszenia Elektryków Polskich mgr inż. Zbigniew Styczeń oraz wiceprezes mgr inż. Bolesław Pałac, a także pracownicy ZSEiT oraz pozostali goście, którzy mieli przyjemność współpracować z profesorem Włodzimierzem Kalitą na przestrzeni jego wieloletniej aktywności zawodowej na Politechnice Rzeszowskiej.
Uroczystość otworzył rektor prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik, który w swoim wystąpieniu podkreślił dokonania prof. Włodzimierza Kality i jego zasługi dla powstania w uczelni unikalnego zaplecza badawczo-rozwojowego. Z kolei dziekan WEiI dr hab. inż. Roman Zajdel, prof. PRz omówił znaczenie tej infrastruktury dla wydziału. Następnie kierownik ZSEiT dr hab. inż. Piotr Jankowski-Mihułowicz, prof. PRz przypomniał zawodowe marzenia prof. Włodzimierza Kality oraz historię ich realizacji – budowę i akredytację Laboratorium EMC. W swojej wypowiedzi złożył także podziękowania byłym władzom uczelni oraz kierownikowi akredytowanego Laboratorium dr. inż. Wiesławowi Sabatowi i zespołowi EMC, dzięki którym możliwe stało się urzeczywistnienie planów i zamierzeń Profesora. Pięknym dopełnieniem wydarzenia było wystąpienie Zofii Kality, która w osobistej relacji opowiedziała o tym, jak ważne miejsce w życiu jej męża zajmowała praca na Politechnice Rzeszowskiej, a także jak istotne było kształtowanie wokół niej relacji międzyludzkich, które do dnia dzisiejszego zajmują istotne miejsce w zespole ZSEiT.
Na pamiątkę nieocenionych zasług prof. Włodzimierza Kality dla uczelni, wydziału oraz zakładu rektor prof. Piotr Koszelnik z Zofią Kalitą dokonali symbolicznego odsłonięcia tablicy pamiątkowej, która razem wizerunkiem Profesora uwiecznionym na muralu na długie lata pozostanie inspiracją dla obecnych i przyszłych członków społeczności akademickiej do angażowania się w rozwój i promowanie Politechniki Rzeszowskiej.
Sylwetka prof. dr. hab. inż. dr. h.c. Włodzimierza Kality
Profesor Włodzimierz Kalita urodził się 11 września 1933 r. we Wrzawach, w małej miejscowości położonej w widłach Wisły i Sanu. Zmarł w dniu 29 listopada 2014 r. Studia wyższe odbył w latach 1952-1958 na Wydziale Łączności Politechniki Wrocławskiej, gdzie uzyskał tytuł magistra inżyniera łączności w zakresie automatyki i telemechaniki.
Bezpośrednio po zakończeniu studiów w latach 1958-1965 pracował w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL w Mielcu, kolejno na stanowiskach: starszego kontrolera, kierownika zakładowego laboratorium osprzętu lotniczego, kierownika działu konstrukcyjnego oraz zastępcy głównego konstruktora ds. awioniki. Ośmioletnia praca w przemyśle zainspirowała jego pracę akademicką, której główną ideą przez blisko 50 lat pozostawała intensywna współpraca z otoczeniem.
Profesor Włodzimierz Kalita był człowiekiem, który pozostaje w naszej pamięci jako osoba nierozerwalnie związana z Politechniką Rzeszowską. Pracę na naszej uczelni rozpoczął i kontynuował nieprzerwanie do chwili śmierci, od 1 września 1965 r., czyli powstania ówczesnego Wydziału Elektrycznego. Swoją działalność naukowo-dydaktyczną rozpoczął jako starszy asystent w jedynym na wydziale Zakładzie Elektrotechniki Wyższej Szkoły Inżynierskiej. To tam powstawały zręby dzisiejszej elektroniki na obecnym Wydziale Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Rzeszowskiej. Pracę rozpoczynał od własnoręcznie przygotowywanych zestawów ćwiczeniowych, stanowiących bazę dla pierwszego laboratorium elektronicznego. Rok później objął kierownictwo jednego z pięciu przedmiotowych zespołów – automatyki, elektroniki i telemechaniki. Początki jego badań naukowych skoncentrowane były w dwóch zasadniczych obszarach: hybrydowych technologii mikroelektronicznych układów grubowarstwowych oraz sterowania obiektami o parametrach rozłożonych. Tematyka tych badań została ujęta w 1969 r. w programach centralnie sterowanych problemów węzłowych, a następnie w Programie Rządowym PR-3. W tym czasie w kierowanym przez prof. Włodzimierza Kalitę zespole została opracowana konstrukcja przepływowego pieca tunelowego oraz precyzyjna, półautomatyczna sitodrukarka EAT-1. Została ona wykonana w kilkunastu egzemplarzach na potrzeby instytutów naukowych i zakładów przemysłowych. W tym okresie Profesor podjął także kompleksowe prace badawcze dotyczące termicznych warunków pracy mikroukładów, determinujących stabilność parametrów w trudnych warunkach pracy, szczególnie przy dużych obciążeniach środowiskowych. Zagadnienia te były przedmiotem obronionej w 1972 roku na Politechnice Gdańskiej pracy doktorskiej pt. „Wpływ rozkładów temperaturowych na odwracalne i nieodwracalne zmiany parametrów mikroukładów grubowarstwowych”. Po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych koncentrował się na badaniach związanych z termokinetyką mikroukładów hybrydowych obejmującą w szczególności ich charakterystykę termiczną, z uwzględnieniem zróżnicowanych procesów wymiany ciepła w wyodrębnionych obszarach.
W latach 1973-1982 był kierownikiem Zakładu Automatyki i Elektroniki, a w okresie 1982-2013 Zakładu Układów Elektronicznych, przekształconego następnie w Zakład/Katedrę Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych. Stopień doktora habilitowanego nauk technicznych z zakresu elektroniki uzyskał w 1992 r. na Wydziale Elektrofizyki Politechniki Lwowskiej, na podstawie rozprawy pt. „Projektowanie i technologia grubowarstwowych mikroukładów hybrydowych, przeznaczonych do pracy w trudnych warunkach eksploatacyjnych”. Po habilitacji kontynuował badania dynamicznych stanów temperaturowych w mikroukładach hybrydowych, był też inicjatorem podjęcia prac w obszarze kompatybilności elektromagnetycznej w mikroukładach hybrydowych obejmujących zagadnienia sprzężeń i przesłuchów międzyelementowych, propagacji sygnałów zaburzających, lokalizację ich źródeł oraz niezwykle istotne problemy odporności mikroukładów na zaburzenia, zarówno przewodzone, jak i promieniowane. To właśnie ten obszar działalności zapoczątkował na Politechnice Rzeszowskiej wizję budowy zaplecza laboratoryjnego kompatybilności elektromagnetycznej.
Działalność zespołu pod kierownictwem prof. W. Kality zawsze była bardzo silnie ukierunkowana na badania stosowane i ich aplikacje wynikające z potrzeb głównie lokalnego przemysłu lotniczego, motoryzacyjnego i oświetleniowego. Efektem tych działań było ponad 20 opracowań wdrożonych do praktyki przemysłowej lub badawczej, wiele uzyskanych patentów, jak również dynamiczny rozwój kadry naukowej. Profesor czynnie uczestniczył w realizacji 58 projektów KBN, MNiSW, NCBiR oraz na rzecz przemysłu. Był autorem lub współautorem 306 prac publikowanych, 6 monografii, 2 skryptów, 17 patentów oraz 205 komunikatów konferencyjnych. W obszarze kształcenia kadry naukowej był promotorem siedmiu zakończonych przewodów doktorskich (w tym dwóch poza granicami Polski).
Prof. W. Kalita był inicjatorem szerokiej współpracy naukowo-badawczej, obejmującej również aspekty dydaktyczne, z wieloma uczelniami zagranicznymi, w tym przez wiele lat z Uniwersytetem Technicznym w Koszycach, Politechniką Lwowską i wyższymi niemieckimi szkołami zawodowymi w Zwickau i Soest.
Profesor Włodzimierz Kalita był bardzo zaangażowany w działalność organizacyjną wydziału i uczelni. Pełnił funkcje: prodziekana Wydziału Elektrycznego (1972-1973), opiekuna koła naukowego elektroników (1966-1972), członka lub przewodniczącego wydziałowych i uczelnianych komisji rekrutacyjnych (1966-1990), Rektorskiego Zespołu Opiniodawczego ds. Prac Umownych (1974-1986), Komisji Dyscyplinarnej Pracowników (rzecznik dyscyplinarny w latach 1978-1984), wydziałowych zespołów i komisji ds. opracowywania i modernizacji planów i programów studiów (1965-1997). Przez kilka kadencji był członkiem Senatu Politechniki Rzeszowskiej (1972-2004), pracował w komisjach rektorskich (ds. osobowych, wydawniczej itp.) i senackich (ds. nauczania 1996-1999 oraz ds. finansów i mienia uczelni 1996-2012). Ponadto, w latach 1996-2002 był przewodniczącym, współautorem i koordynatorem opracowania koncepcji i realizacji reformy systemu finansowego uczelni.
Aktywnie uczestniczył w wielu stowarzyszeniach naukowo-technicznych i komitetach naukowych, m.in. International Microelectronics and Packaging Society (od 1983 r.), gdzie w latach 1996-1998 pełnił funkcję prezydenta Polskiej Sekcji IMAPS, a następnie był członkiem Rady Wykonawczej tej organizacji. Od 1992 r. działał w Polskim Towarzystwie Techniki Sensorowej, gdzie od 2000 r. był członkiem Zarządu, a w latach 2000-2004 pełnił funkcję sekretarza. Znaczący jego wkład wniósł także w SEP, SIMP oraz NOT. Uczestniczył czynnie w pracach czterech sekcji tematycznych Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji PAN, a wcześniej również w Polskim Komitecie Naukowo-Technicznym ds. Pomiarów i Automatyki PKPA (1979-1982) oraz Zespole Mikroelektroniki Komisji Głównej Elektroniki i Telekomunikacji KNiT (1969-1970). Do tego obszaru działalności należy zaliczyć uczestnictwo w czterech radach naukowych, wśród których na szczególną uwagę zasługuje udział w RN ISS w Katowicach (1983-1991), a także w RN ITE w Warszawie (2004-2007). Ponadto uczestniczył w wielu komitetach naukowych krajowych i międzynarodowych konferencji. Był inicjatorem cyklicznego, międzynarodowego sympozjum MTM’1997-2004.
Profesor Włodzimierz Kalita prowadził aktywną działalność edytorską i recenzencką, m.in. od 2008 r. był członkiem Editorial Board Scientific Journal Acta Electrotechnica et Informatica (Faculty of Electrical Engineering and Informatics, Technical University of Košice), członkiem Rady Programowej Miesięcznika Elektronika (od 1993 r.), natomiast w miesięczniku „Pomiary Automatyka Kontrola” od 2010 r. był stałym recenzentem. Opracował 42 recenzje dla czasopism o zasięgu międzynarodowym i krajowym, 4 recenzje monografii i skryptów, 114 recenzji referatów i komunikatów konferencyjnych, zagranicznych i krajowych.
Aktywnie działał w zakresie upowszechniania i popularyzacji nauki. Wygłosił wiele referatów zaproszonych, w tym popularyzujących naukę, wykłady dla studentów innych uczelni czy uczniów szkół średnich, a nawet dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym w ramach Politechniki Dziecięcej.
Nawiązując do uroczystości z 20 listopada 2025 r., zgodnie z koncepcją profesora Włodzimierza Kality, w Zakładzie Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych, od 1999 r. od podstaw była budowana struktura trzech nowoczesnych, wzajemnie uzupełniających się specjalistycznych laboratoriów badawczych – Techniki Radiowej Identyfikacji Obiektów RFID, Kompatybilności Elektromagnetycznej EMC oraz Zintegrowanych Mikro- i Nanotechnologii Elektronicznych HYBRID. Zwieńczeniem zawodowej kariery Profesora i towarzyszącej Mu akademickiej idei było uroczyste otwarcie 25 listopada 2013 r. zespołu tych trzech nowoczesnych laboratoriów badawczych, zbudowanych i wyposażonych w ówczesnym czasie za kwotę blisko 25 mln zł, pozyskanych głównie ze środków unijnych, a ponadto przyznanie Mu przez prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej tytułu profesora w dniu 19 lutego 2014 r. Marzeniem prof. Włodzimierza Kality było, aby wspomniane laboratoria w finalnym etapie ich organizacji uzyskały akredytację. Zostało to urzeczywistnione dopiero po jego śmierci w przypadku Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej, które po okresie ponad czterech lat intensywnych prac nad dostawaniem jego struktury organizacyjnej do wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17025, w lutym 2025 r. uzyskało akredytację Polskiego Centrum Akredytacji.
Za osiągnięcia w działalności naukowej i organizacyjnej na rzecz nauki prof. Włodzimierz Kalita był wielokrotnie odznaczany i nagradzany. Do najważniejszych wyróżnień należy zaliczyć: tytuł doktora h.c. przyznany przez Uniwersytet Techniczny w Koszycach w 2003 r., Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal Komisji Edukacji Narodowej, medal „Zasłużonym dla Politechniki Rzeszowskiej” oraz wiele indywidualnych i zespołowych nagród rektora I, II i III stopnia.
Profesor pozostawił po sobie dziedzictwo, które na trwałe wpisało się w historię Politechniki Rzeszowskiej zarówno jako badacza, wizjonera i organizatora, jak i nauczyciela formującego kolejne pokolenia inżynierów. Jego niezwykła pracowitość, umiejętność łączenia nauki z potrzebami przemysłu oraz konsekwentna realizacja śmiałych koncepcji zaowocowały powstaniem unikalnego zaplecza laboratoryjnego, które do dziś stanowi fundament rozwoju badań w obszarach mikroelektroniki, kompatybilności elektromagnetycznej oraz techniki radiowej identyfikacji obiektów. Pozostawił także wyjątkowy dorobek publikacyjny, liczne wdrożenia, szeroką sieć współpracy międzynarodowej oraz grono wychowanków kontynuujących jego idee. Nadanie jego imienia Laboratorium EMC jest nie tylko wyrazem wdzięczności, ale również symbolem trwałości wartości, które profesor Włodzimierz Kalita wniósł do społeczności akademickiej – odwagi myślenia, odpowiedzialności za rozwój nauki i niezmiennej pasji tworzenia.
